Το Πανεπιστήμιο του Σικάγο παρουσιάζει το Νέο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών
3 Μαΐου 2020
ΣΙΚΑΓΟ – Το φετινό ακαδημαϊκό έτος έγινε μάρτυρας σε μια συναρπαστική προσθήκη στη μελέτη του Ελληνισμού, με την έναρξη λειτουργίας του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Σικάγο, ενός διεπιστημονικού ερευνητικού κέντρου που χρησιμοποιείται ως Φόρουμ για ερευνητές που εξετάζουν διαφορετικές πτυχές του Ελληνικού κόσμου.
Η καθηγήτρια Αναστασία Γιαννακίδου, διευθύντρια του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών και καθηγήτρια Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Σιγάγο και ο Δρ. Στέφανος Κατσικάς, Αναπληρωτής Διευθυντής και Επίκουρος Καθηγητής Νέων Ελληνικών, τέθηκαν επικεφαλής της ίδρυσης του Κέντρου, μετά από αρκετά χρόνια εκστρατείας για τη σημαντικότητα των σπουδών της Ελληνικής γλώσσας και τη διεπιστημονική σημαντικότητα του Ελληνισμού στις ανθρωπιστικές σπουδές.
“Εδώ και αρκετά χρόνια, έχει γίνει ξεκάθαρο ότι οι σπουδές της ελληνικής γλώσσας και των ελληνικών ιδεών και πολιτισμού δεν μπορούν να παραμένουν απομονωμένες και ότι οι μελετητές της Ελλάδας θα ωφεληθούν από περισσότερο ενοποιημένες σπουδές”, είπε η κ. Γιαννακίδου.
Τα εγκαίνια του οραματικού Κέντρου γιορτάστηκαν με ένα διήμερο συνέδριο υπό τον τίτλο “Πολυεδρική Ελλάδα: Τα Πολλά Πρόσωπα του Ελληνικού Κόσμου” ( “Polyhedric Greece: The Many Faces of the Greek World”) το οποίο πραγματοποιήθηκε στις αρχές Νοεμβρίου 2019 στο Ινστιτούτο της Ανατολής του Πανεπιστημίου του Σικάγο.
Η κεντρική θεματική του συνεδρίου, όπως φαίνεται από τον τίτλο, είναι η αντίληψη της Ελλάδας ως μία ποικιλόμορφη έννοια: Η Ελλάδα έχει πολλές πλευρές, είναι πολυεδρική. Μία κύρια πτυχή της πολυεδρικής φύσης της Ελλάδας και του ελληνικού πολιτισμού είναι ότι δεν έχει περιοριστεί ποτέ στην εδαφική επικράτεια του σημερινού σύγχρονου ελληνικού κράτους.
“Οπουδήποτε πήγαν, οι Έλληνες κουβάλησαν μαζί τους τη γλώσσα τους, τη κοσμοθέασή τους, την αγάπη τους για την ελευθερία και την αυτονομία, την εκτίμηση της λογικής, την αναζήτηση της αλήθειας και της γνώσης, τις έννοιες της αρετής και της αξίας, την αναζήτηση της αριστείας, τα ιδανικά της δίκαιης διακυβέρνησης … την τέχνη τους, το θέατρό τους, την ποίησή τους”, είπε η κ. Γιαννακίδου”.
Το Συνέδριο, με τη σειρά του, άγγιξε τα πολυδιάστατα και πολύπλευρα στοιχεία του Ελληνισμού που συνεπάγονται ένα διαφοροποιημένο πνευματικό χώρο ο οποίος, μέσα από το χρόνο και τη γεωγραφία, εξακουλουθεί να παράγει ιδέες που μπορούν να πληροφορήσουν, να κινήσουν το ενδιαφέρον και να εμπνεύσουν συνεισφορές σε μία πληθώρα ερευνητικών περιοχών, μεθοδολογιών και στο κοινό.
“Η πολυεδρική Ελλάδα είναι η εμπειρία του μεγάλου και του μεγαλειώδους, αλλά επίσης του μικρού και του εξαρτώμενου”, είπε η κ. Γιαννακίδου. “Η ελληνική ταυτότητα καθορίζεται από το δυϊσμό της. Είναι ο υψηλός πολιτισμός κατά τους κλασικούς, ελληνιστικούς και βυζαντινούς χρόνους, αλλά επίσης και η εμπειρία των καταπιεσμένων ανθρώπων που πάλευαν για την επιβίωση κατά τους αιώνες της καταπιεστικής αποικιοκρατίας. Είναι η εμπειρία του Έλληνα της υπαίθρου στο νεαρό σύγχρονο ελληνικό κράτος του 19ου αιώνα και είναι ο αστός, κοσμοπολίτης Έλληνας που έζησε την ίδια εποχή στη Δύση και στις πόλεις της Μ. Ασίας, τη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη, την Τραπεζούντα. Είναι η εμπειρία του Έλληνα που θα καταδιωχθεί και θα γίνει πρόσφυγας στις αρχές του 20ου αιώνα και θα υποχρεωθεί να αφήσει οριστικά τη Μ. Ασία”, εξήγησε η κ. Γιαννακίδου.
Τα εναρκτήρια σχόλια στο συνέδριο του Νοεμβρίου έγιναν από την Καθηγήτρια Γιαννακίδου, ενώ επιπλέον χαιρετισμούς απηύθυνε η Anne Walters Robertson, Πρύτανις του Τμήματος Ανθρωπιστικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Σικάγο μαζί με τους Jason Merchant, Αναπληρωτή Κοσμήτορα, Αικατερίνη Δημάκη, Γενική Πρόξενο της Ελλάδας στο Σικάγο, και Maria Pappas, Ταμία της Κομητείας του Κουκ.
Το Συνέδριο ξεκίνησε με μια ομιλία για όλο το κοινό την Edith Hall, Καθηγήτρια Κλασσικών Σπουδών στο King’s College του Λονδίνου, η οποία εξερεύνησε την επιρροή της Οδύσσειας του Ομήρου στην ελληνική και διεθνή λογοτεχνία και τη μακροβιότητα της επίδρασής της.
Η απογευματινή συνεδρία εξερεύνησε το θέμα “Polis (Πόλις): Sovereignty and the State,” (“Πόλις, Κυριαρχία και Κράτος”), με μια παρουσίαση του Στάθη Καλύβα, καθηγητή Διακυβέρνησης στην έδρα «Gladstone» στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ο οποίος εξερεύνησε την οικονομική κρίση και πρόσφερε μια θετική προοπτική για τον αντίκτυπό του στην Ελλάδα λαμβάνοντας υπόψη τις ιστορικές καταστροφές όπως η καταστροφή της Μ. Ασίας που έχει ζήσει η Ελλάδα.
Την παρουσίασή του ακολούθησε μια συζήτηση με τον Καθηγητή και Πρόεδρο του Τμήματος Κλασσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Οχάιο, Anthony Kaldellis, ο οποίος μίλησε για την εξέλιξη των κλασσικών ελληνικών μέσω του Βυζαντίου, καθώς και για τη διαρκή απήχηση της Πολιτείας του Πλάτωνα ως αλληγορίας της συνετής διακυβέρνησης. Η Επίκουρη Καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, Demetra Kasimis πρόσφερε συμπληρωματικά σχόλια στις συζητήσεις.
Η δεύτερη ημέρα του Συνεδρίου ξεκίνησε με την πρωινή συνεδρία με θέμα “Glossa (Γλώσσα): Language and the Teaching of Greek Language in the U.S.,” (“Γλώσσα: Γλώσσα και Διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας στις ΗΠΑ”) με παρουσιάσεις από την Ιωάννα Σιταρίδου, υφηγήτρια Ισπανικής και Ιστορικής Γλωσσολογίας στο Τμήμα Σύγχρονων και Μεσαιωνικών Γλωσσών και Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, που συζήτησε την ποικιλία των σύγχρονων ελληνικών διαλέκτων, τη Ζωή Γαβριηλίδου, Καθηγήτρια Γλωσσολογίας και Aντιπρύτανη του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, που μοιράστηκε την έρευνά της στην καταγραφή ομιλητών με ελληνική κληρονομιά στο Σικάγο και τον Christopher Brown, Διευθυντή του Προγράμματος Σύγχρονης Ελληνικής Γλώσσας στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο, ο οποίος εξερεύνησε τις βέλτιστες πρακτικές στη διδασκαλία ελληνικών στην επόμενη γενιά των μη φυσικών ομιλητών.
“Χωρίς την ελληνική γλώσσα, δεν μπορεί κανείς να διατηρήσει την ταυτότητα η οτιδήποτε άλλο σχετικό με την Ελλάδα. Αργά ή γρήγορα, το ελληνικό κομμάτι των ομογενών για ξεθωριάσει. Πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στην ελληνική γλώσσα και στο πώς διδάσκεται στις επόμενες γενιές”, είπε ο κ. Δημάκης. “Αυτό το Συνέδριο ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία για να μιλήσουμε για αυτό το ζήτημα. Μου ήταν πολύ ενδιαφέρον να δω και να ακούσω ποιά είναι τα προβλήματα σύμφωνα με τα παιδιά, σύμφωνα με τους γονείς και σύμφωνα με τους δασκάλους και με πολλούς τρόπους αυτά τα προβλήματα ήταν κοινά. Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι έχει ξεκινήσει μια συζήτηση σε δημόσια βάση πλέον, για το ποιά είναι τα προβλήματα και πώς να αντιμετωπίσουμε αυτά τα προβλήματα”, είπε.
Η τελευταία συνεδρία του Συνεδρίου εξερεύνησε το θέμα “History (Ιστορία): Greece in the East” (Ιστορία: Η Ελλάδα στην Ανατολή”) με μία σύνοψη της παρουσίας των Ελλήνων στη Μ. Ασία από τον Θεοδόσιο Κυριακίδη, υφηγητή των Ποντιακών Σπουδών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Την παρουσίαση ακολούθησε μια ιδιωτική προβολή ενός ντοκιμαντέρ παραγωγής του Ελληνικού Ερευνητικού Κέντρου Μ. Ασίας και Πόντου, το οποίο προλόγισε ο Γεώργιος Μαυρόπουλος, Πρόεδρος του Ελληνικού Ερευνητικού Κέντρου Μ. Ασίας και Πόντου στο Σικάγο, στη μνήμη της εκατονταετηρίδας από τη Γενοκτονία των Πόντιων Ελλήνων που έζησαν κατά μήκος της βόριας ακτής της Μ. Ασίας.
Κύριος στόχος του Κέντρου είναι να χτίσει το πρότυπο των Ελληνικών Σπουδών τη διεπιστημονική μελέτη μιας διαρκούς, αδιάσπαστης παράδοσης στη γλώσσα, τις ιδέες, τη λογοτεχνία, την τέχνη, τον πολιτισμό και την ιστορία που εκτείνεται στο παρελθόν για περισσότερα από τρεις χιλιάδες χρόνια. Το αντικείμενό του είναι συγκρίσιμο με αυτό άλλων υπαρχόντων κέντρων στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, όπως το Κέντρο Εβραϊκών Σπουδών, το Κέντρο Σπουδών Μέσης Ανατολής, το Κέντρο Λατινοαμερικανικών Σπουδών και το Κέντρο Σπουδών Ανατολικής Ευρώπης και Ευρασίας.
“Θέλουμε να προσφέρουμε ένα φόρουμ για το Τμήμα και τους μαθητές και που θέλουν να μελετήσουν αυτή την πλούσια παράδοση και να δείξουν πόσο χρήσιμες και πράγματι συναφείς, είναι οι ελληνικές ιδέες σήμερα”, είπε η κ. Γιαννακίδου.
Ένας ακόμη σημαντικό στόχος για την ομάδα του Κέντρου είναι να προωθήσει το χτίσιμο γεφυρών ανάμεσα στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο και τους οργανισμούς της ευρύτερης ελληνικής κοινότητας της περιοχής του Σικάγο και ευρύτερα. Το κέντρο θα δώσει ιδιαίτερη προσοχή στη μελέτη της ελληνικής διασποράς, τονίζοντας τις κατά κύριο λόγο άγνωστες ελληνικές εμπειρίες και ταυτότητες που υπάρχουν στον κόσμο σήμερα. Αναφορικά με αυτό, το αντικείμενο του Κέντρου είναι μοναδικό σε σχέση με τα άλλα υπάρχοντα Ελληνικά Κέντα στις ΗΠΑ και τη Δυτική Ευρώπη.
Οι μελλοντικοί στόχοι του Κέντρου συμπεριλαμβάνουν την καθιέρωση μιας έδρας μόνιμου ή επισκέπτη στις Ελληνικές Σπουδές και ένα διεπιστημονικό προπτυχιακό πρόγραμμα στις Ελληνικές Σπουδές, το οποίο θα σχεδιαστεί ώστε να συμπεριλαμβάνει μαθήματα από διάφορα τμήματα και σχολές, επιτρέποντας στους φοιτητές να συνδυάζουν τη μελέτη της γλώσσας με την ιστορία, τη λογοτεχνία και άλλα πεδία. Το Κέντρο ελπίζει επίσης στη συνεργασία με οργανισμούς και οργανώσεις της ελληνικής κοινότητας στο Σικάγο, όπως επίσης και με μη ελληνικούς οργανισμούς όπως το Συμβούλιο Διεθνών Ζητημάτων του Σικάγο, το Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο και το Μουσείο Επιστήμης και Βιομηχανίας για την οργάνωση και τη συγχορηγία εκδηλώσεων για την αύξηση της ορατότητας του Κέντρου στο Σικάγο και ευρύτερα.