Η συμβολή του ενωσιακού δικαίου πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων στη βελτίωση του επιπέδου προστασίας των δημιουργών και των ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών

Ημερομηνία:22/05/2015

Θέμα: Φιλοσοφία και αισθητική

Θεματική ενότητα συνεδρίου: Η συμβολή του ενωσιακού δικαίου πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων στη βελτίωση του επιπέδου προστασίας των δημιουργών και των ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών

Εισηγητής: Γιάννης Εριφυλλίδης, Δικηγόρος-Πιανίστας, Υπ. Δρ. Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ

ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ ΟΜΙΛΙΑΣ

ΒΙΝΤΕΟ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Κοινωνικές επιστήμες-Προφορική ανακοίνωση

Με αφετηρία το 1991, έτος έκδοσης της Οδηγίας 91/250/ΕΟΚ για τη νομική προστασία των προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών, έχουν εκδοθεί από τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνολικά δέκα Οδηγίες που αφορούν στον τομέα της πνευματικής ιδιοκτησίας και των πνευματικών δικαιωμάτων. Η τελευταία από αυτές τις Οδηγίες εκδόθηκε το 2012 και αφορά στις επιτρεπόμενες χρήσεις των λεγόμενων «ορφανών» έργων, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήδη επεξεργάζεται προτάσεις για νέες Οδηγίες σε σχέση με τη συλλογική διαχείριση, την ιδιωτική αναπαραγωγή και άλλους τομείς του δικαίου πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων. Οι ρυθμίσεις των ως άνω δέκα Οδηγιών έχουν ενσωματωθεί στο ελληνικό δίκαιο (με διαδοχικές τροποποιήσεις του νόμου 2121/1993 για την πνευματική ιδιοκτησία και τα συγγενικά δικαιώματα). Παράλληλα, ιδιαίτερα σημαντική είναι και η συμβολή του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο με αποφάσεις του έχει ερμηνεύσει και αποσαφηνίσει το νόημα διατάξεων των ως άνω Οδηγιών, γεγονός το οποίο έχει μεγάλη σημασία για την ομοιόμορφη εφαρμογή τους σε όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπλέον, και η νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων έχει συμβάλει σημαντικά στην ερμηνεία και εφαρμογή των διατάξεων του νόμου 2121/1993 οι οποίες έχουν ενσωματώσει τις ρυθμίσεις των ως άνω Οδηγιών στην ελληνική έννομη τάξη. Με την παρούσα ανακοίνωση θα επιχειρηθεί μια αποτίμηση της συμβολής του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη βελτίωση του επιπέδου προστασίας των δημιουργών και των ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών. Θα παρουσιαστεί συνοπτικά το πλέγμα των ρυθμίσεων οι οποίες συνθέτουν το ενωσιακό/κοινοτικό κεκτημένο στον τομέα της πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων, καθώς και ορισμένες αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ελληνικών δικαστηρίων οι οποίες έχουν ιδιαίτερη σημασία για την προστασία των δημιουργών και των ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών. Κεντρική θέση στην ανακοίνωση θα έχει το ζήτημα αν η βελτίωση του επιπέδου προστασίας είχε ως αποτέλεσμα και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των δημιουργών και των ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών (με την έννοια της ευδαιμονίας ως αποτελέσματος της εξασφάλισης όχι μόνο της οικονομικής εκμετάλλευσης των έργων ή των ερμηνειών και εκτελέσεων τους αντίστοιχα, αλλά και της αναγνώρισης και περιφρούρησης των ηθικών τους δικαιωμάτων η οποία συμβάλλει αποφασιστικά στην ψυχολογική ελευθερία των δημιουργών και των ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών και στην απρόσκοπτη παραγωγή νέων έργων ή ερμηνειών και εκτελέσεων), αλλά και τη βελτίωση του βιοτικού επίπεδου του κοινωνικού συνόλου (μέσα από τη στάθμιση των αντιτιθέμενων συμφερόντων των δημιουργών και ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών για την προστασία των δικαιωμάτων τους ως προϋπόθεση παραγωγής νέων έργων και ερμηνειών ή εκτελέσεων και του κοινωνικού συνόλου για ελεύθερη πρόσβαση σε έργα και ερμηνείες ή εκτελέσεις των οποίων έχει λήξει η διάρκεια προστασίας και οι οποίες έχουν εισέλθει στο δημόσιο τομέα).