Εισήγηση Νικολαΐδη Αργύρη – Το υποκείμενο & το αντικείμενο στη διαδικασία γνώσης

Αργύρης Νικολαΐδης

Καθηγητής Θεωρητικής Φυσικής ΑΠΘ

Είναι βέβαιο ότι στα πλαίσια της γνωστικής διαδικασίας, το υποκείμενο και το αντικείμενο συναντώνται. Παραμένει όμως προς συζήτηση πως και κάτω από ποιους όρους πραγματοποιείται αυτή η συνάντηση. Τα νεώτερα χρόνια, από τον 17ο αιώνα και μετά, η ευρύτερη δυτική σκέψη παρουσιάζει τους δύο όρους, υποκείμενο-αντικείμενο, η άνθρωπος-φύση, ως τους δύο πόλους μίας σύγκρουσης, όπου θα έχουμε την κυριαρχία του ενός η του άλλου όρου. Η επιστήμη όμως του 20ου αιώνα (Ειδική Θεωρία Σχετικότητας, Γενική Θεωρία Σχετικότητας, Κβαντική Μηχανική) ανατρέπει αυτά τα παραδείγματα και μας οδηγεί σ’ ένα άλλο τρόπο σκέψης, όπου η σχέση είναι το πλέον σημαντικό, μία σχέση που φέρνει σε επικοινωνία τις διαφορετικές οντότητες. Οι εξελίξεις αυτές προσκαλούν σε μία διδακτική της επιστήμης, όπου το ζητούμενο είναι η κριτική αντίληψη των πραγμάτων και όχι απλά η μεταφορά γνώσης. Η διδακτική αυτή μπορεί να ενσωματώνει δύο σημαντικές πρακτικές: την Αναλογία και το Παιχνίδι.