Εισήγηση Κάλφα Μαρίας – Η αλληλεπίδραση στη σχολική τάξη και η συμβολή της (ομαδό)συνεργατικής μάθησης στις πολυπολιτισμικές τάξεις
11 Σεπτεμβρίου 2017Κάλφα Μαρία
Κοινωνική Ανθρωπολόγος, Gender Studies MSc., Υπ. Δρ. Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ
marw.k.011@gmail.com
Στο πλαίσιο της εν λόγω εισήγησης επιχειρείται η διερεύνηση της αλληλεπίδρασης στη σχολικής τάξη και η συμβολή της (ομαδο)συνεργατικής μάθησης σε πολυπολιτισμικά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα. Το εν λόγω άρθρο αποσκοπεί στη παράθεση των θετικών και αρνητικών παραγόντων αλληλεπίδρασης που επηρεάζουν την μάθηση, τις ενδεικτικές τεχνικές που μπορούν να διευκολύνουν το έργο των εκπαιδευτικών και τις σχέσεις των μαθητών, αλλά και τα οφέλη που μπορούν να προσκομίσουν οι μαθητές τόσο οι πολιτισμικά διαφέροντες όσο και οι γηγενείς.
Οι έννοιες της αλληλεπίδρασης και της αυτοαντίληψης είναι σημαντικές τόσο για το ίδιο το άτομο, όσο και για τις σχέσεις που οικοδομεί εντός και εκτός σχολικού περιβάλλοντος. Η σχέση αυτή με τους άλλους και εν γένει με το άμεσο ή έμμεσο περιβάλλον δεν είναι στατική, αλλά διαμορφώνεται και αναδιαμορφώνεται, καθώς λειτουργεί αμφίδρομα. Όπως αναφέρει η Βάρφη (2005), ο τρόπος με τον οποίο το άτομο αντιλαμβάνεται τον εαυτό του αποτελεί θεμελιώδη παράγοντα της προσωπικότητας του, καθώς επηρεάζει σημαντικά την προσωπική και επαγγελματική ζωή του. Στο πλαίσιο αυτό, θα εστιάσουμε σε δύο βασικές προσεγγίσεις που αφορούν την αυτοαντίληψη: την ψυχολογική και την κοινωνιολογική προσέγγιση.
Έπειτα, θα αναδείξουμε τη σχέση της αυτοαντίληψης με τις κοινωνικές σχέσεις των μαθητών και πως αυτή μπορεί να διερευνηθεί και εξεταστεί ενδελεχώς μέσα από το κοινωνιόγραμμα. Όπως παρατηρεί και ο Cohen, οι άνθρωποι συνειδητοποιούν την ταυτότητα και τον πολιτισμό τους, όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με τη διαφορετικότητα, τη δική τους έναντι των άλλων, αλλά και την απόσταση των άλλων από τους ίδιους (Μαδιανού: 1998). Οι σχέσεις με τους συνομήλικους φαίνεται να είναι, μεταξύ άλλων, ένας παράγοντας που επηρεάζει την αυτοαντίληψη και την καλλιέργεια της ταυτότητας των μαθητών. Αν από τη μία πλευρά έχουμε την εφαρμογή της «γκετοποίησης» τότε ο τρόπος που αντιλαμβάνεται ο αλλοδαπός τον εαυτό του βρίσκεται σε μειονεκτική θέση και επηρεάζει αρνητικά τις σχέσεις του με τους γηγενείς. Αν από την άλλη πλευρά έχουμε ένα πολυπολιτισμικό ή ένα διαπολιτισμικό μοντέλο για τη διαχείριση των διαφορετικών πολιτισμικά ατόμων, τότε η αυτοαντίληψη των αλλοδαπών σχετίζεται με ένα δημοκρατικό πνεύμα αποδοχής, αλλά και η αλληλεπίδραση με τους γηγενείς τείνει να είναι θετική.
Τέλος, θα αναφερθούμε στην (ομαδο) συνεργατική μάθηση και τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει ο μαθητής. Πιο συγκεκριμένα, θα εστιάσουμε στην ακαδημαϊκή επίδοση, στην ενδυνάμωση των διαπροσωπικών σχέσεων, στην καλλιέργεια κοινωνικών δεξιοτήτων και σε ψυχολογικούς παράγοντες.