Η Δρ Μαρία Παπανίκου είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος στην Ασφάλεια της Αεροπορίας (University of Greenwich UK) με έμφαση στις συστημικές μελέτες –ασφάλειας μέσω της διεπιστημονικής έρευνας. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στην Οργανωτική Συμπεριφορά (The London School of Economics and Political Science UK), πτυχίου στη Διοικητική Επιστήμη (Κρατικό Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης των ΗΠΑ). Το διεπιστημονικό της υπόβαθρο βρίσκεται στον πυρήνα των έργων της και των ερευνητικών της ενδιαφερόντων. Πριν από την ένταξή της στην Ακαδημία Αεροπορίας ως Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ασφάλειας και Ανθρώπινων Παραγόντων, η Μαρία εργάστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο τόσο ως εκπαιδεύτρια πληρώματος πτήσης, όσο ως ακαδημαϊκός. Τα ερευνητικά προγράμματα της Μαρίας περιλαμβάνουν τη διαχείριση αλλαγών και την κουλτούρα ασφάλειας στο Heathrow. Μετά την αποχώρησή της από το Ηνωμένο Βασίλειο, το 2018, η Μαρία εντάχθηκε στην μεταδιδακτορική ερευνητική ομάδα της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Στο ΑΠΘ η Μαρία ασχολήθηκε με τη νευροεπιστήμη σε θέματα κόπωσης των πιλότων και ψυχικής υγείας και συμμετείχε καθώς και συντόνισε ερευνητικές προτάσεις σχετικά με τον ανθρώπινο παράγοντα. Η Μαρία είναι μέλος οργανωτικών και επιστημονικών επιτροπών σε συνέδρια διεθνώς. Η Μαρία είναι επίσης σύμβουλος για προηγμένα Συστήματα Διαχείρισης Ασφάλειας σε αεροπορικούς οργανισμούς. Συμμετέχει και έχει προεδρεύσει επιστημονικών συμβουλευτικών επιτροπών για τις αλληλεπιδράσεις συστημάτων και τη διαχείριση της ασφάλειας. Τα τρέχοντα έργα της Μαρίας επικεντρώνονται στην πιλοτική κόπωση και την πλήξη, καθώς και στη διαχείριση γνώσεων και δεδομένων, εστιάζοντας στη μάθηση.