Ιωσήφ Σηφάκης

Βραβείο Turing, Ομ. Καθηγητής Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne

Βιογραφικό
Ο καθηγητής Ιωσήφ Σηφάκης είναι Ηλεκτρολόγος Μηχανικός απόφοιτος του τμήματος Ηλεκτρολόγων-Μηχανολόγων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (1969) και Διδάκτωρ Πληροφορικής του Πανεπιστημίου της Grenoble (1979). Ο Ιωσήφ Σηφάκης διετέλεσε Καθηγητής Επιστήμης Υπολογιστών στο Πολυτεχνείο της Λωζάνης (EPFL) (October 2011-October 2016) και ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας (CNRS) από το 1974, όπου σήμερα κατέχει την ανώτερη βαθμίδα (Exceptional Class).  Έχει διδάξει μαθήματα σχετικά με τη Θεωρία Αυτομάτων, τη Λογική, τις Γλώσσες Προγραμματισμού, την Τυπική Επαλήθευση, τα Συστήματα Πραγματικού χρόνου, το Σχεδιασμό Συστημάτων και τη Μηχανική Λογισμικού με βάση τις συνιστώσες. Είναι αναγνωρισμένος για το πρωτοποριακό του έργο στις θεωρητικές και πρακτικές πτυχές της προδιαγραφής και επαλήθευσης ταυτόχρονων συστημάτων (concurrent systems), το οποίο υιοθετήθηκε ευρέως στη βιομηχανία.

Ο καθηγητής Ιωσήφ Σηφάκης υπήρξε ιδρυτής (1993) και διευθυντής (1993-2006) του εργαστηρίου VERIMAG στη Γκρενόμπλ, ενός κορυφαίου ερευνητικού εργαστηρίου στον τομέα της σχεδίασης κρίσιμων συστημάτων. Εκεί, στις αρχές της δεκαετίας του ‘90, ανέπτυξε, σε συνεργασία με τη βιομηχανία, και ιδιαίτερα τις εταιρείες Airbus, STMicroelectronics και France Telecom, την τεχνολογία fly-by-wire και το εργαλείο SCADE, που χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά σε επιβατικά αεροπλάνα (Airbus 320) για τον σχεδιασμό και την επικύρωση των κρίσιμων συστημάτων τους σε πραγματικό χρόνο, καθώς και τον αυτόματο έλεγχο πτήσεων. Στο VERIMAG ο Ιωσήφ Σηφάκης υπήρξε κάτοχος της επιδοτούμενης έδρας (endowed chair) Schneider-INRIΑ (2008-2011).

Ο Έλληνας ερευνητής είναι διεθνώς αναγνωρισμένος για τις πρωτοποριακές εργασίες του στον τομέα της σχεδίασης κι επαλήθευσης συστημάτων και θεωρείται ένας από τους θεμελιωτές του Ελέγχου Μοντέλων (Model-Checking) που είναι η κύρια βιομηχανική μέθοδος επαλήθευσης υπολογιστικών συστημάτων  σήμερα (λογισμικού, υλικού και διαδικτυακών εφαρμογών), χρησιμοποιούμενη από εταιρείες όπως οι Intel, Microsoft και Google. Ο Έλεγχος Μοντέλων είναι ικανός να αντικαταστήσει την κοστοβόρα εμπειρική επαλήθευση συστημάτων πάνω σε φυσικά πρωτότυπα, αντιπροτείνοντας εξαντλητική ανάλυση ενός μοντέλου του συστήματος μέσω καλά διατυπωμένων μαθηματικών εξισώσεων. Η μέθοδος αυτή μπορεί να εγγυηθεί ότι η συμπεριφορά του μοντέλου που αναπτύσσεται και δοκιμάζεται καλύπτει στο ακέραιο τις τεχνικές απαιτήσεις από το πραγματικό σύστημα, όπως διατυπώνονται μέσω γλωσσών τυπικής προδιαγραφής (formal specification). Ως αποτέλεσμα, το πραγματικό σύστημα που κατασκευάζεται, τελικά, είναι απαλαγμένο από σφάλματα, σε μεγάλο βαθμό (correct by construction), επισπεύδοντας το χρόνο που χρειάζεται για να περάσει ένα προϊόν από τη φάση του σχεδιασμού στην αγορά.

Ο Ιωσήφ Σηφάκης θεωρείται εκ των κορυφαίων επιστημόνων στον τομέα της Πληροφορικής σε παγκόσμιο επίπεδο. Το 2007 τιμήθηκε με το Βραβείο Τούρινγκ από κοινού με τον Έντμουντ Κλαρκ και τον Έρνεστ Άλλεν Έμερσον, για τις εργασίες τους στον έλεγχο μοντέλων. Το Βραβείο Τούρινγκ  θεωρείται ως το Νομπέλ της Πληροφορικής, θέτοντας έτσι και τη χώρα μας στην πολύ μικρή λίστα των χωρών που διαθέτουν επιστήμονα ή επιστήμονες που έχουν λάβει αυτό το κορυφαίο βραβείο στα 55 χρόνια λειτουργίας του θεσμού. Προάγγελος του βραβείου αυτού ήταν η βράβευσή του το 2001 με το ασημένιο μετάλλιο του ιδρύματος CNRS, το οποίο απονέμεται σε φερέλπιδες επιστήμονες διεθνούς κύρους.

Διετέλεσε, επίσης,  επιστημονικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Δικτύου Αριστείας (Network of Excellence) Artist για ενσωματωμένα συστήματα, όπου συντόνιζε 35 κορυφαίες Ευρωπαϊκές ομάδες στον τομέα αυτό (2004-2012), και διευθυντής του Ινστιτούτου Carnot για “Έξυπνα Λογισμικά και Συστήματα”. Έχει επίσης διατελέσει Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΣΕΤ) της Ελλάδος τη διετία 2014-2016.

Ο διαπρεπής επιστήμονας είναι μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστήμων (2011), της Γαλλικής Εθνικής Ακαδημίας Μηχανικής (2008), της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας (2008), της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών κι Επιστημών (2015), της Αμερικανικής Εθνικής Ακαδημίας Μηχανικών (2017) και της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών (2019). Το 2008 το γαλλικό κράτος του απένειμε τον τίτλο του Μεγάλου Αξιωματούχου Εθνικής Αξίας (Grand Officer of the French National Order of Merit) και το 2011 του διοικητού της Λεγεώνας της Τιμής (Commander of the Legion of Honor). To 2009, του απονεμήθηκε το Βραβείο του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και την Δημοκρατία και το 2013 το μετάλλιο της τάξης του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος (Commander of the Order of the Phoenix). Είχε προηγηθεί η βράβευσή του to 2012 με το μετάλλιο Leonardo Da Vinci του SEFI (European Society for Engineering Education), το οποίο απονέμεται σε πρόσωπα με εξαιρετική συνεισφορά στην εκπαίδευση σε θέματα Μηχανικής.