Χημικός Μηχανικός, Πανεπιστήμιο του Χιούστον

dimitris.nalbantis@gmail.com

Η ιδεολογία στις φυσικές επιστήμες

Στην ανακοίνωση αυτή υποστηρίζεται ότι η επιστήμη, ως προϊόν της ανθρώπινης προσπάθειας, (α) υπόκειται στους περιορισμούς της ανθρώπινης φύσης, όπως διαμορφώθηκε από την διαδικασία επιλογής-προσαρμογής και (β) επηρρεάζεται, έως και κατευθύνεται, από την ιδεολογία που κυριαρχεί στην κοινωνία και τους επιστήμονες. Αναπτύσσονται οι σημαντικότεροι από τους περιορισμούς αυτούς: ο τρόπος απόκτησης της «ανθρώπινης» γνώσης, η διαχρονική προσπάθεια οριοθέτησης του «τί είναι επιστήμη», οι πιθανές πλάνες που προκύπτουν από την εξελικτική πορεία του ανθρώπου. Αναφέρονται οι κρατούντες ορισμοί της ιδεολογίας, της επιστήμης, της τεχνολογίας και της επιστημονικής μεθόδου καθώς και διαχρονικά παραδείγματα ιδεολογιών.

Γίνεται αναφορά σε παραδείγματα και απόψεις που τεκμηριώνουν την σχέση ιδεολογίας και επιστήμης. Το συμπέρασμα αφορά στην κοινωνική ευθύνη των επιστημόνων.

Σύνοψη Περιεχομένων:

(Α) Τι είναι ιδεολογία

–          Ορισμοί (Χρήστος Γιανναράς, Διονύσιος Αναπολιτάνος)

–          Παραδείγματα ιδεολογιών

–          Ιδεολογία και Ολοκληρωτισμός (Χρήστος Γιανναράς)

(Β) Τι είναι επιστήμη

–          Οριοθέτηση της Επιστήμης – Απαντήσεις στο ερώτημα «τι είναι επιστήμη»

o   Εμπειριστές – Θετικιστές και το κριτήριο της επαληθευσιμότητας (Bernard Russel)

o   Κριτική του Θετικισμού και το κριτήριο της διαψευσιμότητας (Karl Popper)

o   Κοινωνική προσέγγιση στην εξέλιξη της επιστήμης (Thomas Kuhn)

o   Επιστημονικός Αναρχισμός (Paul Feyerabend)

–          Η επιστημονική μέθοδος

–          Επιστήμη και Τεχνολογία

(Γ) Οι άνθρωποι ως φορείς ιδεολογίας και επιστήμης (Λευτέρης Ζούρος)

–          Η ανθρώπινη γνώση

–          Η επιστημονική μέθοδος

–          Γνώση και αλήθεια

–          Πιθανές Πλάνες (φυσιοκρατική πλάνη, ιδιοκεντρισμός, αναζήτηση σκοπού, ελεύθερη βούληση)

(Δ) Σχέση ιδεολογίας και επιστήμης – Παραδείγματα σχέσεων και άλληλεπιδράσεων

–          Οι 3 πυλώνες του Πολιτισμού (Μάνος Δανέζης)

–          Ανακάλυψη έναντι Αποκάλυψης (Λευτέρης Ζούρος)

–          Οικολογία και επιστήμη (Κορνήλιος Καστοριάδης)

–          Το μανιφέστο Russell-Einstein, Λονδίνο, 9 Ιουλίου 1955

–          Τί κάνει τους ανθρώπους να δυσπιστούν απέναντι στην επιστήμη (Bastiaan Rutjens)(Ε) Η κοινωνική ευθύνη των επιστημόνων (Joseph Rotblat – Κίνηση Pugwash)